|
AG in Brussel wandeling (sept 2004)
DEEL I : IN DE VOETSPOREN VAN ARSENE GOEDERTIER IN BRUSSEL
Brussel is een belangrijke stad in de zaak RR : het is daar dan men de St-Jan heeft teruggevonden na aanwijzing van D.U.A., negen van de dertien verzonden brieven werden er gepost en in zijn AMDG-briefje verwijst D.U.A naar de Finistère-kerk. AG zelf ging vaak naar Brussel en meestal nam hij de trein. Het kantoor van Plantexel was in Brussel en hij ging soms naar een wisselagent (Huis Buurmans) en de Crédit du Nord Belge, een bank. En ook naar de Beurs, vanwaar hij dan naar zijn vrouw belde. Hij ging wellicht haast wekelijks naar de hoofdstad voor zaken en hij zal wel ook gedaan hebben zoals iedereen : aankoopjes maken voor zichzelf en zijn vrouw. Op zijn weg had hij toen vier grootwarenhuizen : Le Bon Marché, L'Innovation, Les Galeries Anspach en Les Grands Magasins de la Bourse.
Zoals u zal merken is ook in Brussel de "lokale Goedertier" aan het werk en alle plaatsen die hij bezocht liggen dicht bij elkaar. Hij kon er zonder moeite zijn "RR-aktiviteiten" inlassen zonder maar op te vallen : het paste in zijn uurschema en de plaatsen waarvoor hij voor zaken moest zijn.
Alhoewel er in die tijd tram- en buslijnen waren die het Noord- met het Zuidstation verbonden (nu is het een metrolijn) zal AG wellicht te voet geweest zijn. Was hij te moe, dan kon hij de tram nemen en moest zeker niet lang wachten, ze volgden elkaar gewoon op.
Ons vertrekpunt is het Rogiersplein. Zie het algemeen plan, waar het Noordstation van 1934 staat aangeduid; commissaris Luysterborgh gaat van deze schets een mooier plan maken.
Tot na de Tweede Wereldoorlog kwamen de treinen hier aan in het Noordstation. Er was geen Noord-Zuidverbinding en ook geen Centraal station. In tegenstelling met nu waar de treinen uit de richting Gent/Wetteren eerst via het Zuid-, dan Centraal- en uiteindelijk Noordstation rijden, ging de trein in AG's- tijd langs Laken rechtstreeks naar het Noordstation dat het eindpunt was. Het huidige station ligt nu enkele honderden meters verderop. Van het station uit 1934 is niets meer te zien, het werd afgebroken en er heeft lang de Martinitoren (o.a. Boekenbeurs) in de plaats gestaan. Die is ook alweer afgebroken en men is daar nu een ander groot gebouw aan het oprichten.
Om naar de Beurs te gaan kon AG twee algemene assen volgen : via de Adolphe Maxlaan/De Brouckereplein/Anspachlaan of een parallele weg via de Nieuwstraat/Muntplein/Kleerkopersstraat. Beide straten liggen op enkele tientallen meter van elkaar.
Rechtover u, aan de hoek met de A. Maxlein ziet u een gebouw waarvan AG niets wist : het Hotel Le Globe, haast onveranderd sinds de tijd waar het Hotel Cecil heette. Het is daar dat Leutnant Koehn verbleef tijdens de oorlog.
Algemeen plan
Een zicht in het Hotel Cecil in Koehn's tijd
Hotel Le Dôme/Hotel Cecil aan de hoek van de Adolphe Maxlaan gezien vanop het Rogiersplein, rug naar het Noordstation. Niet te zien op deze foto, maar rechts in de verte de basiliek van Koeckelberg, toen in aanbouw en links de Kruidtuinlaan/Boulevard Botanique. Links vanhet Fortis AG(!)-gebouw begint de Nieuwstraat.
Hotel Le Dôme/Hotel Cecil
We gaan de Adolphe Maxlaan richting Beurs op en aan de eerste straat links zijn we al zover : Plantexel ! Het gebouw aan de hoek van de Mechelsetstraat werd volledig afgebroken en het nieuw gebouw is een klerenwinkel geworden. Maar in de tijd van Arsène was daar een patisserie. Plantexel zelf zal wellicht een bureeltje of een appartementje geweest zijn op de eerste of tweede verdieping. Noemenswaardig is dat er in het gedeelte van de Mechelsestraat rechts van de A.Maxlaan een cabaret was met "taxi-girls". Het bleef wel deftig maar naar het schijnt hoe meer geld er werd gestopt in hun "taxiteller" hoe liever ze werden...
Plantexel - nu klerenwinkel
We gaan de Mechelsestraat in en komen zo in de Nieuwstraat. Die is autovrij nu, maar helemaal niet zo in 1934. Men komt dan aan de huidige Inno en toemalige A L'Innovation, een prachtig Horta- grootwarenhuis dat zoals iedereen weet volledig is uitgebrand in juni 1967, een vreselijke ramp die meer dan 300 mensenlevens heeft gekost.
De foto toont de Innovation in vuur en vlam gezien vanuit de Rue du Pont Neuf/Nieuwbrugstraat waar we nu aankomen en waar de pastorie van de Finistère-kerk gelegen is.
Brand Innovation
Het volgende beeld toont de pastorie( met de grote deur).
En rechtover de Inno ligt de Finistère-kerk. De bouw van de huidige kerk werd begonnen in 1708 en voltooid in 1730. Het bovenste gedeelte werd in 1828 gebouwd.
De pastorie
De Finistère-kerk is een bezoek waard. Er hangen verschillende schilderijen (Albert Roberti, J. Van Severdonck, Ch. De Groux).
Finistère-kerk
In 1934 was de pastoor van de Finistère-kerk pastoor Maurice Zech, merkwaardig genoeg iemand die samen in het Institut Saint-Louis in Brussel heeft gezeten met pastoor Meulepas. Het is niet zeker dat AG Zech persoonlijk of zelfs zijn naam kende. Op de AMDG- brief staat de naam Meulepas en het adres op. Maar voor de Finistère-kerk geeft AMDG alleen de plaats aan : Rév. Curé de l'Eglise du Finistère à Bruxelles.
Ons beeld toont het het hoofdaltaar in wit marmer (A.J. Leclercq, 1853).
Hoofdaltaar Finistère-kerk
De preekstoel die u op de vorige foto ziet is van Duray (1758) en vervaardigd uit gesculpteerd eik. De glasramen zijn het werk van Pluys en Berns (1853-70). Voor wie graag naar engelen zoekt : de leuning van het oksaal is verzierd met engelen...
Hieronder het machtige orgel. Heeft AG hier ooit gespeeld ? Wellicht niet, but who knows ...
Orgel Finistère-kerk
Zoals u het gemerkt heeft, Plantexel en de Finistère-kerk liggen slechts een straat van elkaar op enkele minuten van het Noordstation.
We verlaten de Finistère-kerk en blijven in de Nieuwstraat. Enkele huizen verder in die straat, op het nummer 66, was vroeger een winkel van stoffen, waarvan Van Zwam het adres had gevonden. Paul P, was leurder in stoffen. Kwam hij hier zijn goed halen ? Het huis bestaat nog en is een kledingszaak. Op het einde van de Nieuwstraat komen we aan belangrijke plaats : het Muntplein en de Rue Fossé-aux-Loups/Wolvengracht.
Het postgebouw, het Centrale Postkantoor van Brussel, Brussel 1, is volledig afgebroken en nu is er een lelijk torengebouw met post en winkelcentrum.
Hier werden Brief 2, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 12 en 13 gepost (u ziet dat gebouw in het tweede gedeelte).
Arsène had in de omgeving ook te doen in de Wolvengracht, links, waar enkele tientallen meters verder nu het restaurant Belga Queen is. Het gebouw is volledig gerestaureerd zowel binnen als buiten en men kan een goed beeld hebben van hoe het er uitzag, in 1934, toen het een bank, Crédit du Nord Belge was.
Crédit du Nord Belge (1934)
- nu restaurant
Belga Queen
De twee volgende beelden laten het binnenste van de Belga Queen zien. Men kan zich zonder veel moeite een bank met loketten voorstellen. De tweede opname toont de trap naar de kofferzaal beneden.
Belga Queen
Belga Queen
We verlaten de Crédit du Nord Belge, gaan het Muntplein, met de Muntschouwburg aan uw linkerkant, over en komen zo in de Rue des Fripiers/Kleerkopersstraat welke aan wat verder aan de achterkant van de Beurs brengt. Daar heeft men de tweede kerk die zo goed als rechtstreeks op AG's pad lag, buiten de Finistère-kerk : de St-Niklaas-kerk. Maar die heeft met AG en de RR niets te maken. We kunnen de kerk zelfs niet binnen; ze is al een tijd onderworpen aan een grondige restauratie.
Zo zijn we aan de Beurs aangekomen. Het Beursplein en de omringende huizen zijn niet zo veel veranderd na al die jaren. Men kan vermoeden dat Arsène in een van de omliggende brasseries een pint ging drinken of een stukje ging eten. Die café's zijn er steeds, zoals de mooie Fallstaf.
De Beurs
Collega Van Zwam had ook gevonden dat Arsène een telefoonnummer had dat hij kon opbellen in een huis in de Rue Duquesnoy/Dusquesnoystraat. Dit is daar niet ver vandaan. Men gaat de Grote Markt over (ligt juist achter de Beurs) en verlaat ze links. Deze weg brengt ons richting het Centraal Station, een wijk die vroeger Putterie/Putterij genoemd werd. De straat aan dat station heet nog trouwens Putterie en is een verlengstuk van de rue Dusquenoy. De Dusquenoystraat is een kort straatje links van het kerkske. Het is een korte straat die naar het Sint-Jans-plein gaat. Er waren (en zijn nog) kunsthandelaars en antiquairs gevestigd. Daar was ook een postgebouw waar men pakjes kon afgeven voor vervoer met de trein. Er passeerde wel geen trein, men kwam de pakjes halen met een vrachtwagen. Alleen de gevel van dat gebouw is overgebleven : het gebouw met de arcades.
Dit is het einde van onze wandeling. Arsène ging soms wel nog op een andere plaats voor zaken, n.m. het Huis Buurmans, een wisselagentschap dat gelegen was in de Rue du Congrès/Congresstraat 5. Zoals de naam het weergeeft, het is dan vlak over de Congreskolom. Het burgerhuis bestaat nog zoals de foto toont.
Hoe hij daar ging is wat moeilijker te bepalen. Het zal eigenlijk afhangen vanwaar hij er naartoe wilde. Vanaf het Noordstation of vanaf de Beurs.
Vanaf het Noordstation was het eenvoudig de Kruidtuinlaan op te lopen en boven rechts de Rue Royale/Koningstraat te nemen tot aan de Congresstraat. Men kan dit gemakkelijk in twintig minuten lopen doen. Hij kon ook de tram naar boven nemen, er waren er genoeg die de Kruidtuinlaan opreden en evenveel in de Koningstraat. Vanuit de Beurs is de weg niet te bepalen, maar het gaat weer richting Putterie en zo verder hoger tot aan het Congres. Ook hiervoor waren talrijke bus-en tramlijnen mogelijk.
Rue Duquesnoy/Dusquesnoystraat
Tekst en foto's : Der Kommissar
Layout : Trix
|